Paylaş :

ŞARAP FİYATLARINI ETKİLEYEN UNSURLAR

Bir şişe şarabın fiyatını belirleyen nedir? Neden aynı üzümden üretilen bir şarap mesela 120 TL iken, diğeri 370 TL olur?

Basit başlıklara ayıracak olursak; bağda, şaraphanede ve satışta ortaya çıkan maliyetler gibi düşünebiliriz.

Öncelikle bağdaki maliyet kalemlerine bakalım isterseniz..

Tabii üzüm yetiştirebilmek için, öncelikle bir bağ kurmamız gerekecek. Bu bağ arazisinin uygunluğunu anlayabilmek için yapılacak keşifler, toprak analizlerinin ardından toprağın bağın kurulumuna hazır hale getirilmesi sağlanacak. Unutmamak lazım ki, yüksek potansiyele sahip araziler her zaman sıradan arazilerden daha pahalıdır.

Arazinin seçimi ve toprağın hazırlığının ardından, dikilecek asma ve üzüm cinsinin belirlenmesi, satın alınması ve dikimi süreci başlayacaktır. (Bir bağdan üzüm almaya 2-3 sene sonra başlayabiliriz, ama bağın gerçek potansiyeline, yani gerçek randımanda üzüm almaya 5-6 sene sonra başlarız)

Bu süreçten sonra bağın yıllık rutin bakımı başlar. Bu bakımı budama, yaprak seyreltme, gübreleme, sulama vb olarak düşünebilirsiniz. Bunlar ek işçilik gerektiren maliyetlerdir.

Bahsi geçen bakımın makine ile mi, insan gücü ile mi yapılacağı ise bir başka önemli konudur. Mesela araziniz eğimli ise makineleşmeniz neredeyse imkansızdır, düz arazilerde bu çok daha kolay olmakla birlikte genelde belli bir eğime sahip araziler kaliteli üzüm üretimi için tercih edilmektedirBulunulan bölgeye göre işçilik maliyetleri çok yüksekse veya kurulan bağ çok büyük olup makine ile budama ve hasada daha uygun ise maliyetler değişir.

Yüksek verim sabit işçilik giderlerinin üzüm birim maliyetini düşürmeye yardım ederken, düşük verim daha fazla maliyet yükü almakla birlikte daha kaliteli üzüm elde etmeye ve yüksek fiyatlı satışa imkan verir.

Arz ve talep durumu; üzüm çeşidinin ve bulunulan bölgenin durumu önemlidir. Şarapçılıkta gelişmiş ülkelerde üreticilerin üzüm üretim üst sınırları vardır, bu sınırlar sürekli kontrol altında tutularak, bölgenin ihtiyacı üzerinde üzüm üretimi yaratarak hem kalite hem de fiyatın düşmesine yol açması engellenir.

Şaraphanedeki maliyetler ise;

Şarap üretiminde makineleşme pek mümkün değildir. Çünkü şarap fabrikasyon bir ürün değildir. Dolayısıyla winemaker, laborant ve diğer personel bir şaraphanenin olmazsa olmaz, vazgeçilmez işgücüdür.

Presler, fermantasyon tankları, dinlendirme tankları, fıçılar, şişeleme hatları gibi ekipmanlara yapılan yatırımlar.

Şarap üretiminde hedeflenen kalite skalasına uygun olarak fıçı kullanımı seçilmelidir. Satılacak şarabın fiyatına ve özelliklerine göre, yeni ya da ikinci el fıçı kullanımı, çıta ya da yonga gibi opsiyonlar da düşünülmelidir. Fıçı kullanımı arttıkça gerekli iş gücü de artacak yatırım dışında ek bir işçilik maliyeti de oluşacaktır.

Yapılacak şarabın niteliğine göre, kullanılacak maya, enzim, bakteri gibi yardımcı maddelerin seçimi de maliyetlere küçük de olsun etkisi olan bir unsurdur.

Genç ya da olgun olarak tüketilen şaraplar için olgunlaştırma süresi değişmekle beraber, her şarap için vazgeçilmez bir süreçtir. Dinlendirmenin yapılacağı alan ve süre ciddi bir maliyet oluşturmaktadır. Dinlendirme için tank veya fıçı seçimi bir farklı maliyet oluştururken, stoklanacağı alanın ve sürenin de yarattığı maliyet ürüne yansımaktadır. Örneğin; Genç bir kırmızı şarabının üzüm alım dönemi Ağustos- Ekim ayları arasıdır ve Kasım ayında ham şarap ortaya çıkar. Şarabın şişelenmeye hazır olması için gerekli olan süre yaklaşık 6 aydır. Bu durum olgun tüketilen, yıllandırılabilen şaraplar için ise en az 1-2 yıl fıçıda ve belki 1-2 sene de şişede dinlenmek durumundadır, bu da ayrı bir maliyet sebebidir. Şişede yıllandırma da bu iş için ayrı bir iklimlendirilmiş alan ihtiyacı ve maliyeti yaratır.

Kullanılan ambalaj malzemeleri; şarap kalitesine göre mantar, kapşon, etiket ve şişe seçimi önemlidir. Üreticiler pahalı ve yıllandırılabilen ürünler için yüksek kaliteli ve daha uzun mantar ve özel tasarım ya da daha ağır şişeler tercih ederler. İhraç edilmesi gereken ambalaj malzemeleri varsa döviz kurları da fiyatı etkileyecektir.

Ve nihayet satış için oluşan maliyetleri ise aşağıdaki gibi özetleyebiliriz.

Nakliye maliyetleri
Distribütör ve perakendecilerin verimliliği ve bekledikleri kar marjları

Yani kısaca toparlamak gerekirse şarap üretmek hala insan gücüne ve doğaya çok bağlı olmakla birlikte, birçok ürünün fiyatını etkileyen makine/arazi yatırımı, döviz kuru, nakliye vb birçok maliyet kaleminden de etkilenmektedir. Günün sonunda bir şişe şarabın fiyatını etkileyen nihai faktör, tüketicinin ne kadar ödemeyi istediğidir. Bir şişe şarabı üretmek çok maliyetli olabilir, ama eğer kalite fiyata uygun değilse satışı çok mümkün olmayacaktır.