DENİZ GEZGİN: MİTOLOJİDE ASMADAN ŞARABA COŞKULU BİR DÖNÜŞÜM- 3. BÖLÜM

İtalya'da bağların koruyucusu Jüpiter'dir. Onun için Vinalia adıyla yılda iki bağ bayramı tertiplenirdi. İlk bayram “Vinalia Urba" asmaların çiçek açtığı ilkbaharda, ikincisi “Vinalia Rustica" yılın ilk ürününün tadıldığı güz aylarında şükran amacıyla kutlanırdı. Bağcılar tanrıya dua ederek iyi ürün temennilerinde bulunurlardı. Bağ bozumunda bol bol şarap içilir, sabahlara kadar süren müzik ve dans eşliğinde eğlenceler düzenlenirdi. Bu aynı zamanda dini bir bereket töreni olduğundan Jüpiter rahibi eline bir salkım üzüm alır ve suyunu bir kap içerisine sıkarak akıtırdı. Yılın ilk ürününden elde edilen bu üzüm suyu bağların koruyucusu Jüpiter'e sunulurdu. Sunu esnasında herkes bir ağızdan iyi ve bereketli ürün için tanrıya dua eder daha sonra festival üzüm ezme tanrısı Linus için söylenen şarkılarla sürerdi.  Sonbahardaki bir başka bağbozumu şenliği olan Meditrinalia ise adını sağlık, uzun yaşam ve şarapla ilişkili bir dişil güç olan Meditrina'dan alır. Medendo sağlıklı demektir. Meditrinalia'da Romalılar yeni şarabı eski şarap ile karıştırarak içerlerdi.

Hayat ağacı asmadan, yaşamın kanı şaraba olan dönüşümün Dionysiak bir yanı vardır. Bu yüzden şarap bir pharmakon yani ilaç öte yandan zehirdir de.   Ünlü filozof Androkydes Büyük İskender'in aşırı içmesini önlemek amacıyla ona yazdığı mektupta 'İçmek üzereyken ulu kralım, hatırlayınız ki içtiğiniz yeryüzünün kanıdır. Ağı insanı zehirler şarap da ağının zehridir' der. Yaşlı Pilinius filozofun sözlerini şöyle yorumlar: “Eğer İskender onun tavsiyelerini dinleseydi sarhoşken bunca arkadaşını öldürmezdi".

Kaynakça

Lucretius, Evrenin Yapısı, çev. Tomris Uyar, Turgut Uyar, Norgunk Yayınları, 2011.

Plinius, Naturalis Historia XIV.II http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.02.0137%3Abook%3D14

Richard Seaford, Dionysos, Routledge, 2006.

Homeros, İlyada, çev. Azra Erhat, A.Kadir, Can Yayınları, 2008.

Deniz Gezgin, Bitki Mitosları, Sel Yayıncılık, 2007.

Robert Graves, Ak Tanrıça, çev. Çağla Çakın, Kabalcı Yayınları, 2015.

​Pierre Grimal, Mitoloji Sözlüğü. Yunan ve Roma, Çev. Sevgi Tamgüç, Sosyal Yayınları, 1997.

https://www.etymonline.com/