Viski üretiminde kullanılan fıçı cinsleri nelerdir?

Fıçı cinsleri viski için aslında çok geniş bir konu. En başta söylenmesi gereken, o fıçının yani ağacın cinsi. Viski olgunlaştırmada genellikle meşe ağacı kullanılır. Özellikle Amerikan beyaz meşesi, Avrupa meşesi ve Japon mizunara meşeleri son zamanlarda en çok kullanılan fıçı cinslerindendir. Mesela, Amerikan beyaz meşesinden yumuşak, vanilyamsı ve karamelimsi notlar taşıyan viskiler çıkarken, Avrupa beyaz meşesinde daha baharatsı, daha meşe notlarını güçlü veren bitter viskiler çıkmaktadır. Tabii ki bunun haricinde, yüksek alkollü içkiler beklemiş fıçılar İskoç'lar tarafından bolca kullanılır. Nedir bu yüksek alkollü içkiler? En fazla burbon fıçısı alır İskoç’lar. İçinde daha önce Amerikan burbon viskisi beklemiş fıçılar, Kanada çavdar viskisi beklemiş fıçılar. Bunun haricinde Güney Amerika’dan rom ya da Avrupa'dan konyak, brendi beklemiş fıçılar, İskoç’ların tercihi olurlar.

Bir de çok geniş bir şarap fıçısı talepleri vardır. Mesela Madeira şarapları, Portekiz’lerin Port cinsi şarapları, İspanyol’ların şeri şarapları, bunların içinde Olorosso, Pedro Ximenez, Amontillado olabilir. Fransız’ların bordeaux, kırmızı şarapları ya da tatlı sauternes şarapları, ruby port’lar, İtalyan’ların barolo cinsi ya da chardonnay, muskat gibi farklı şarapların beklediği fıçıları da tercih ederler. Bir de tabii ki bu fıçıların boyutları var. Quarter dediğimiz fıçılar yaklaşık 130 litre kapasitedir. Burbon fıçıları 200 litre kapasitedeyken hogshead denilen fıçılar, 245-255 litre arasındadır. Puncheon’lar 320-330 litrelik kapasiteye sahipken, butt fıçılar 500 litre, maderia drum’lar 650 litreyken, günümüzde çok fazla kullanılmayan eski İngiliz Tun'larsa 950 litre kapasiteye kadar çıkabilmektedir.

Viski olgunlaştırmak için, farklı içki fıçıları kullanılır. Bunlardan bazıları yüksek alkollü içkilerdir. Mesela burbon gibi, çavdar viskisi, rom, konyak, brendi sayılabilir. Bir diğer fıçı cinsi de tabi ki şarap fıçılardır. Özellikle İspanyol’ların tatlı şeri, Portekiz’lerin port, ya da Fransızların bazı tatlı şarap fıçıları viski yıllandırmak için çokça tercih edilir. Bunun en önemli sebebi şarabın düşük alkolü sebebiyle fıçıyı yemesinden ziyade, fıçının şarabı sünger gibi emmesidir. Tabi ki, bütün bu fıçının hücrelerine hapsolmuş olan düşük alkollü şarabın rengi ve tatlılığı daha sonra içine koyulan viski alkolü tarafından çekilir, emilir ve viskiye daha tatlı daha farklı renkler ve şaraba dair bazı aromalar kazandırılmış olur.

Angel’s share, yani meleklerin payı, İskoç’ların kullandığı bir tabirdir. Viski, fıçılarında beklerken ısıya bağlı olarak her yıl %2 oranında kayıp verir. Yani %2’lik viski gökyüzüne uçup gider. Tabi İskoçya’da 20 milyon fıçı olduğunu düşünürsek bu gerçekten çok büyük bir miktar yapıyor. Fıçının içindeki yarıklardan, küçük çatlaklardan yavaş yavaş gökyüzüne doğru uçan alkol aynı zamanda da fıçının içinde kalan viskinin karakterinde çok büyük bir önem taşıyor. Çünkü viski fıçıları bu sayede nefes alıyorlar. Her yıl %2 gökyüzüne uçarken, dışarıdaki bütün kokular da viski fıçısının içerisine giriyorlar. Tabi ki o uçan viski, İskoçya’nın üzerinde bulutlar oluşturuyor. O bulutlar da tekrar aşağıya yağmur olarak yağıyorlar. Kim bilir belki de İskoçya’nın dünyanın en güzel doğasına sahip ülkelerinden biri olmasının sebebi de bu olabilir.

Viski üretiminde kullanılan fıçı cinsleri ile ilgili ayrıca 5 Maddede Viski Fıçıları yazısını da okuyabilirsiniz.