Rakı Nedir?

​Rakı, Türk Patent Enstitüsü tarafından verilen menşei işareti tescilinde şu şekilde tanımlanır:

Rakı, Karakteristik özelliğini Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde yer alan doğal unsurlardan, özellikle Türkiye'de yetişen üzüm, anason ve Türkiye'de uygulanan geleneksel üretim yöntemlerinden alan, üretimi, işlenmesi ve diğer işlemleri tamamıyla Türkiye sınırları içinde yapılan kendine has, distile  alkollü içkidir. Üretimin, yöntemi, hacmi ve genel çerçevesi son derece net bir şekilde menşei işareti tescilinde de belirtilmiştir.

Rakının alkol derecesi hacmen minimum %40 olmalıdır. İçeriğinde bulunması gereken ve anasondan gelen anetol oranı da minimum ölçülerde belirtilmiştir.

Rakının Türkiye topraklarında yaşayan çeşitli uygarlıkların kültürel mirasının sentezi olduğu Türk Patent Enstitüsü'nün tescilinde özellikle vurgulanmıştır.

Rakı tanımının kanun kapsamına alınması 2001 yılında yürürlüğe giren 4619 sayılı 'İspirto ve İspirtolu İçkiler İnhisarı Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun' ile sağlanmıştır. Bu Kanun ile, 4250 sayılı Kanun'un 3. Maddesinde 'Üzüm kökenli bir distilat olan suma veya tarımsal kökenli etil alkol ile karıştırılmış sumanın, beş bin litre veya daha küçük hacimli geleneksel bakır imbiklerde, anason tohumu ile ikinci kez distile edilmesiyle üretilen rakının, Türkiye'de üretilmesi ve üründeki toplam alkolün en az %65'nin suma olması şarttır' tanımı eklenmiştir.

2005 yılında yayımlanan 'Türk Gıda Kodeksi Distile Alkollü İçkiler Tebliğ'nde ise şu tanım yer almaktadır;

Rakı, yalnızca suma veya tarımsal kökenli etil alkol ile karıştırılmış sumanın, 5000 litre veya daha küçük hacimli geleneksel bakır imbiklerde, anason tohumu (Pimpinella anisum) ile ikinci kez distile edilmesiyle sadece Türkiye'de üretilen distile alkollü içkidir.

Rakının;

Üretiminde ikinci kez distilasyona alınan toplam alkolün %65'i suma olmalıdır.Hazırlanmasında rafine beyaz şeker kullanılmalı, şeker miktarı ürün litresinde en fazla 10 gram olmalıdır.Uçucu madde içeriği, hacmen %100 alkolün hektolitresinde 100 grama eşit veya daha fazla olmalıdır.Anason tohumundan gelen uçucu yağın anetol miktarı, ürünün litresinde en az 800 miligram olmalıdır.Hacmen alkol miktarı en az %40 olmalıdır.Dolum öncesi en az bir ay dinlendirilmelidir.

Arapça'da ter anlamına gelen arak sözcüğünden türemiştir. İlk olarak Razaki üzümlerinden yapıldığı için Rakı olar

ak adlandırıldığı da kabul edilmektedir. Yazılı kaynaklarda ilk olarak Fuzuli'nin Beng ü Bade'sinde “arak" adıyla rastlanır.  17. yy'da Evliya Çelebi Seyahatnâme'sinde adı geçen rakı, 19. yy'da halk arasında yaygın olarak kullanılmaya başlamıştır.

Damıtma işlemindeki ürün akışının terlemeye ve imbikten ağır ağır akan ürünün de ter damlasına benzetilmesinden dolayı Arapça'da ter anlamına gelen Arak sözcüğü damıtma ürünlerini tanımlamak için kullanılmaya başlanmıştır.

Dilsel, yöresel ve kültürel farklılıklar gösterse de  tarih boyunca Doğu Hindistan'dan Ortadoğu ve Kuzey Afrika'ya, Orta Asya'dan Doğu Avrupa'ya uzanan geniş coğrafyada imbik yardımıyla üretilen çeşitli distile alkollü içkilere verilen addır.

Rakıların kategorik olarak ayrılmasındaki etkenleri hammadde, üretim metodu, üzüm ve anasondan gelen aroma bileşenlerinin miktar ve niteliği, alkol derecesi, şeker miktarı, dinlendirme yöntemi olarak sıralayabiliriz. Dolayısıyla rakı çeşitleri de bu etken maddelerin farklılıklarıyla oluşabilir. Örneğin sadece sumadan üretilen rakı ya da anason oranı farklılaşan, dinlendirme metodu ve süresi değişen rakılar olabilir.

Yaş üzüm ürünlerinde bir tazelik, ferahlık, yuvarlak ve yumuşak tat alabilirken, kuru üzümden üretilen rakılarda ise zengin ve gövdeli bir yapı oluşabilir.

Sakız içermeyen, yani mastika olmayan, ama anason içeren rakı. Düz rakı da denmektedir.

​Mütareke yıllarında piyasada bulunan sakız ile aromalandırılan rakıdır. Günümüzde sakız içeren %45 ve %47 oranlarında alkol içeren likörlere Yunanistan'da mastika denmektedir. Mastik Yunancada sakız ağacı demektir.

Olağanüstü, çok iyi, çok üstün. Osmanlı döneminde ve cumhuriyetin ilk yıllarında genellikle alkol derecesi %47-50 olan, çoğunlukla iki kez damıtılan lüks rakıların bir kısmı için kullanılan sıfat.