Paylaş :

NİLAY ÖRNEK: MAYDANOZ RAKININ GAMZESİDİR

Sürekli kadeh tokuşturmak, bol bol ‘Şerefe’ demek normal midir? Rakının içine kiraz, nane, maydanoz atılır mı? Su mu önce konur, rakı mı?” Ve daha pek çok merak edileni biz sorduk, rakı danışmanı Mehmet Başkaya yanıtladı. Ve minik bir rehber ortaya çıktı…

Ustasını bulmuşsan nedenini nasılını, adabını ayıbını soracaksın…

En azından ben öyle yaparak, çok şey öğrenirim. Geçtiğimiz aylarda muhabbetli, mezeli-rakılı bir masada, yıllarca Türkiye’deki rakı üretiminde çok önemli görevler üstlenmiş Mehmet Başkaya ile aynı masada oturma şerefine nail oldum.

Rakı danışmanı Mehmet Bey’in hiç yorulmadan bilgilerini paylaşmasına ve tabii ki o bilgi birikimine hayran oldum.

Bu arada masada Mehmet Bey varken, insan üstadın önünde ‘yanlış içmek’ istemiyor; hafif de çekingenlik oluyor.

Yanımdaki şair Küçük İskender ile meraklı sorular sormaya başladık, hem öğrenelim, hem de ayıp etmeyelim diye… Ben Başkaya’nın söylediklerini kaydettim hatta…

Bir ara küçük İskender, “Peki üstadım” dedi, “Şu ara çay işine siz ne diyorsunuz?”

Aslında bu, sorudan çok bir eleştiriydi…

Ben de ‘ara çay’ insanı olduğum için nefesimi tuttum. Sevgili Küçük İskender’in pası kaleden dönüp gol olmayınca yani ben Mehmet Bey’den ‘olur’u alınca “Masaya benden 4 çay'' nidamı attım:)

Peki başka neler var? Sürekli kadeh tokuşturmak, bol bol “Şerefe” demek normal midir?

Rakının içine kiraz, nane, maydanoz atılır mı?

Su mu önce konur, rakı mı?

İşte Mehmet Başkaya gibi bir rakı uzmanından yanıtlar…

ZIRT PIRT TOKUŞTURMA!

Rakının serviste tek bir yasası vardır; önce rakı doldurulur, sonra su sonra buz. Buzun sıralamada yeri değişirse rakı kristalize olur. Pul pul kesilir.

Aynı şekilde rakı buzluğa da konmaz, yine pul pul olur. Bu pullanma, anasonun içindeki yağın kesilmesi demektir.

*Aslında çok bilinen bir şey; ama yine de söyleyelim… “Şerefe” denilerek bir kere kadehler tokuşturulur. “Şerefe” de “Şeref sözü veriyorum ki, bu masada konuşulanlar bu masada kalacak” anlamına gelir.

*Yok masaya yeni misafir geldi, yok gol oldu diye de zırt pırt kadeh tokuşturulmaz.

Masaya kadeh vurmak, “Burada olmayanlar için de vuruyorum, kadeh kaldırıyorum” anlamına gelir. Ayrıca “Ben içiyorum, haberiniz olsun” demenin de bir başka yoludur. Herkes eşit içip aynı zamanda kalksın diye!

GARSON RAKI SERVİSİ YAPMAZ!

Rakı masasında garson servis yapmaz, yaşça en küçük kimse saki odur; o servis yapar.

* Masada yaşça en büyük kimse, ondan icazet alınmadan rakı içilmez.

* Masada yaşça büyük biriyle kadeh tokuşturacaksan kadehin altına doğru vuracaksın. “Sana saygı duyuyorum, sen benim büyüğümsün” demenin bir başka yolludur bu.

Sofradan kalkıncaya kadar rakı kadehi değiştirilmez, kadeh o masanın şahididir. Yiyoruz, içiyoruz, konuşuyoruz, muhabbet ediyoruz, o da bizi dinliyor; bize eşlik ediyor. Ne zaman masadan kalkılır, kadeh de bizimle birlikte kalkar.

Arada bir çay ya da kahve molası verilebilir. Buna ‘ara mola’ denir. Her iki dubleden sonra, küçük bardakta çay ya da sade bir kahve içilebilir. Adaba uygundur. Ama çay şekersiz olacak, tadı değiştirmeyecek… Rakı soğuk, mezeler soğuk arada yemek borusundan sıcak, ılık bir şey geçmesi iyidir de…

Rakının içine -sıvı manada- sudan başka bir şey konulmaz. Hatta o da adam gibi içme suyu olmalıdır. Rakı gazlı içeceklerle, yani maden suyu vb. şeylerle içilmemelidir, daha çabuk sarhoş eder. Şalgam suyu ya da normal su ile içilebilir.

* Maydonoz rakının gamzesidir, sana gülümser. Rakıya girebilir. Eski üstadlardan Ahmet Rasim mesela, koyarmış.

SU ORANI NASIL OLMALI?

Beklemiş rakının alkolü üste çıkabileceği için ilk açtığınızda ağır gelebilir. Buna çözüm olarak beklemiş rakınızı bir kaç kez sallayarak içmeniz önerilir, alkol şişede karışır.

İnsan dili, alkolü en iyi 22 ile 25 alkol derecesiyle tadabilir. O yüzden 45 derecelik bir rakıyı birebir içmek onun ideal içim seviyesidir.

Eğer buz koyacaksanız rakıyı bir parmaktan daha az koyup suyu ona göre ayarlamalısınız. Bire bir oranla içilirse rakının kalitesini daha kolay anlayabilirsiniz.

Boş karnına rakı içilmez, illa içeceksen altlık yapacaksın.

Rakı shot yapılmaz, sert gelir.

Rakının kavun ya da peynirle uyum sağlamasının başlıca sebebi, midede uzun sürede hazmedilen yiyecekler olmalarından ileri gelir. Zeytinyağlılar da aynı şekilde. Hatta eski abiler uzun uzun rakı içecekleri zaman öncesinde bardakla zeytinyağı içermiş.

* Rakı üzerine bira içilmez.

Rakının 600 yıllık bir geçmişi var. Şaraplık üzümlerin sıkıldıktan sonra kaynatılmasıyla alkol damıtılıp distile ediliyor ve arak ortaya çıkıyor. Arapça ‘terleten’ anlamına gelir. Aslında imbikten terleyerek akan anlamına gelmektedir. Sonra zamanla içine anason katılmış. 1930’larda damla sakızlı rakı varmış. Sonra bizim bildiğimiz anasonlu rakı ortaya çıkmış.

Fotoğraflar: SİNAN HAMAMSARILAR